Molweni !! Week inye & Zimbini

Donderdag 28 augustus 2014

Dit is de dag waarop de vakantie dan toch écht voorbij was, en we de rest van de klasgenoten zouden gaan ontmoeten. We zijn vroeg vertrokken uit het mooie Chinsta, hebben de huurauto ingeleverd en nog een aantal Afrikaanse uren op Jacco staan wachten; de baas van Ready 4 Life. Hij heeft ons meegenomen naar ons huis en mijn eerste indruk van het huis was dat het vrij groot is, en er op iedere slaapkamer twee stapelbedden staan. Niemand heeft dus zijn eigen slaapkamer voor zichzelf, wat in eerste instantie wel aan ons verteld is. Maar inmiddels ben je zelf al wel aan de ‘Afrikaanse’ manier van leven gewend, dus kan je jezelf er makkelijk bij neerleggen. Wat ik mijzelf van tevoren niet zo heb gerealiseerd is dat je altijd (maar dan ook echt altijd) 11 andere mensen om je heen hebt.Je moet per week een kaartje kopen met stroom voor het huis, en de wifi doet het niet in huis. Even wennen dus.. Het huis heeft vier slaapkamers, twee badkamers, twee keukens, een achtertuintje met een groot hek eromheen. Het huis ligt in een vrij nette ‘witte’ buurt in PE.
Voor degene die gezellig een keer op de koffie komt, het adres is:
19 Caithnessroad, Walmer, Port Elizabeth 6070.

Het was erg bizar en gezellig om de rest van de groep hier in Port Elizabeth te ontmoeten! Iedereen heeft zulke leuke verhalen over eigen reiservaringen in Zuid-Afrika!

01-09-2014, week 1
De eerste stagedag hebben we een rondleiding gekregen door de township Missionvale, en het Missionvale carecentre. Je loopt tussen de geiten/ koeien/varkens/schapen/honden/ganzen/kippen en honderden mensen door een grote, vervuilde wijk met RDP huizen (door de gemeente gebouwde huisjes) en shaques. Dit zijn van karton gemaakte huisjes waar de meest arme mensen in leven.
Ik voelde me zo bekeken terwijl ik daar liep…

De hele eerste week heb ik het als erg indrukwekkend ervaren om door een township te lopen en hierdoor het gebruikelijke (arme) leven van zo dichtbij te ervaren. MAN!
We zijn drie dagen met de ‘caregivers’ meegelopen in de community. Dit zijn vrouwen die een cursus van vier maanden hebben gevolgd waarin zij een stukje anatomie en basiszorg leren, en met deze kennis op bezoek gaan bij de mensen thuis in de community. Je kunt het niet vergelijken met verpleegkundigen in de Nederlandse thuiszorg, hier meten ze alleen een bloeddruk op en prikken bij sommige patiënten een bloedsuiker. Je zou deze functie het beste kunnen zien als een helpende in Nederland. Wel zijn hun taken vrij gevarieerd; ze delen folders met informatie over HIV/aids uit in de community, en geven voorlichting over seks en preventie van HIV/aids. Daarnaast sporen zij vrouwen aan om naar de kliniek te komen om een gratis ‘pepsmeer’ (uitstrijkje) te laten maken.

Ook kampen veel inwoners van Missionvalle met alcohol- en drugsproblemen. Drugs wordt door de mensen zelf verbouwd en alcohol maken ze d.m.v. een recept waarbij je alcohol, schoenen en straatafval in een pan kookt. In bijna ieder gezin worden problemen veroorzaakt door alcohol- en drugsmisbruik, kinderen worden verwaarloosd en krijgen een ‘verkeerd’ voorbeeld te zien wanneer zij opgroeien. In deze township zijn dergelijke problemen een taboe om over te praten, en wordt het voornamelijk ontkent en geaccepteerd.

Ik merkte vooral dat de caregivers weinig medische kennis bezitten, bijna geen verpleegtechnische vaardigheden uitvoeren en vind het leuk dat zij wat dat betreft veel van ons kunnen leren.
ik heb één van de caregivers uit moeten leggen hoeveel liter bloed een menselijk lichaam bevat..
Op dat moment weet je niet wat je hoort als die vraag aan je wordt gesteld… En zeker niet terwijl je je bedenkt dat caregivers diegene zijn die verantwoordelijk zijn voor vele patiënten in Missionvalle.
Gelukkig zijn de caregivers er ook om met mensen te praten en ze te observeren om vervolgens te adviseren op consult te komen bij een arts.

Wat mij het eerste opviel toen we met de caregivers meeliepen, was het tempo waarop zij lopen. Het is bijna geen tempo te noemen; ze sjokken zichzelf vooruit door de townships! Echt op z’n Afrikaans! Ik vond het bijzonder om te merken wat een respect iedereen in de community toont naar de caregivers. En het bevalt mij erg dat iedereen in de community zijn/haar respect toont naar ouderen door vrouwen bijvoorbeeld ‘Mama’ te noemen. Hierdoor denk ik gemiddeld zo’n zestig keer per dag aan mijn eigen mama ;)

Daarnaast is het erg indrukwekkend om bij mensen thuis in de shaques te kunnen komen; dán schrik je! Ondanks de (naar mijn idee) extreme armoede waarin zij leven wordt je hartelijk en warm ontvangen in een klein kamertje met ruim 100 vliegen erin. Wij kunnen ons totaal niet voorstellen hoe de mensen leven in een dergelijke situatie. Ik kreeg kippenvel toen we bij een oudere vrouw thuis kwamen (waarvan we wisten dat zij tien jaar geleden besmet is geraakt met aids), en zij vol trots haar huisje aan ons kon laten zien. We waren zo welkom in haar huisje van 2 bij 2 meter…

Terwijl wij verder liepen langs een grote plas water vertelde een caregiver ons een schrijnend verhaal: In de grote zoutplas is een maand geleden een jongeman van in de 20 verdronken, doordat hij niet heeft leren zwemmen. Vervolgens wordt hier niet meer over gesproken en uit de reacties van de caregivers blijkt dat dit een vrij normale gebeurtenis is in deze community.
Doordat we drie dagen in de townships konden meelopen met de caregivers, voelde ik me steeds meer op mijn gemak terwijl ik daar liep. Echter zal je overal waar je loopt op blijven opvallen en worden nagekeken; hier zal ik nooit aan kunnen wennen…

Op woensdag mochten we in de kliniek meelopen. Op maandag en woensdag ochtend zijn hier twee gepensioneerde artsen en één verpleegkundige aanwezig die een ochtend lang spreekuur houden. Het is een vrij kleine kliniek, en toch zitten er elke maandag en woensdag rond de veertig patiënten uren te wachten voor het spreekuur van één van de artsen. Dit beeld alleen al is erg indrukwekkend om te zien en zal ik ook nooit vergeten..

De artsen en verpleegkundige zijn alle drie erg aardig en zijn bereid alles uit te leggen/te vertalen etc. Het scheelt dat als mensen langzaam Afrikaans praten, we ze kunnen verstaan 
Twee van onze groep gaan er met artsen meelopen, één gaat er met de verpleegkundige mee of in de apotheek helpen en er blijft er één over die mensen hun vaccinaties kan geven.
Het is erg belangrijk om je eigen grenzen aan te geven heb ik al gemerkt. De eerste patiënt die ik zag had een cyste bij zijn anus. De arts ging hem inwendig onderzoeken met zijn vinger; of ik ook even inwendig wilde voelen?.. ‘Ik sla deze keer even over’ heb ik een beetje grappend en sarcastisch geantwoord. Ik hoefde niet inwendig te voelen bij de eerste patiënt die ik zag in Zuid-Afrika, terwijl ik aan zijn gelaatsuitdrukking zag dat hij er veel pijn aan had.. De arts moest erg lachen om mijn reactie.

Er werd ons ook gevraagd of we niet voor elke handeling, en bij iedere patiënt nieuwe handschoenen willen aantrekken. Gelukkig konden wij hierop antwoorden dat iedereen van ons vanuit huis handschoenen heeft meegenomen. Artsen en de verpleegkundige dragen alleen handschoenen bij inwendig onderzoek of het uitvoeren van een uitstrijkje bijvoorbeeld. Het is dat ik de arts bij de eerste patiënt handschoenen aanreikte voordat hij inwendig onderzoek ging verrichten, anders was hij ze ‘vergeten aan te trekken’ vertelde hij. Ik vroeg hem later of hij bang was om met HIV besmet te raken?, zijn antwoord verbaasde mij: ‘Nee, ik ben nu toch al zo oud. Op het moment dat ik besmet raak is de incubatietijd toch zo lang dat ik inmiddels al 100 jaar oud ben wanneer ik er daadwerkelijk ziek van wordt’. -_-
Ik was erg geschrokken toen ik hoorde dat 70% van de inwoners van Missionvalle HIV positief is. Het is in deze community gewoonlijk als man om met meerdere vrouwen seks te hebben, en hierbij geen condoom gebruiken. In de kliniek kan je patiënten die HIV positief zijn herkennen aan een rood sterretje voorop het patiëntendossier. En geloof me, die dossiers zie ik erg vaak voorbij komen..

Naast de twee dagen werken in de kliniek, één dag met de caregivers meelopen in de community konden we de vierde stage dag aangeven wat we die dag willen doen. Dit kan bestaan uit het uitdelen en maken van voedselpaketten bij de ‘nutrition’, lesgeven op een basisschool, in de tuinen van het centre werken of meelopen met een maatschappelijk werker.

Inmiddels hebben wij alle dingen al een aantal keer kunnen doen: van het werken bij de nutrition waar bij je als een echte werkchinees zeepjes sorteert / brood uitdeelt/ zakjes thee aan het doorknippen en verdelen bent, tot aan het planten van wortels/spinazie en mais in de tuinen aan toe.
Je maakt per dag ongelofelijk veel dingen mee, hoort en ziet schrijnende dingen gebeuren! Een voorbeeld hiervan is het volgende:

08-09-2014, Week 2
Op een dag liepen we samen met de caregivers door de township op weg naar een patiënt, en ineens zagen we ergens dichtbij een grote rookwolk in de lucht verschijnen. Met veel andere mensen liepen we er op af, en zagen dat er een shaque volledig in brand stond! Op dat moment weet je niet waar je moet kijken.. Je ziet overal om je heen mensen rennen met grote emmers op weg naar het waterpunt van de community, anderen gooien met stenen op het brandende huisje. Mensen gingen op daken van huisjes staan om vanuit daar stenen en water naar de brandende shaque te kunnen gooien. Zelf hebben we de brandweer kunnen bellen en water kunnen halen uit een waterplas verderop. Op dat moment merk je dat je in een township staat, en een dergelijke community tot de laagste stand behoort; de brandweer arriveerde pas na 1,5 uur terwijl de kazerne op nog geen 5 km afstand is gevestigd!

Ik heb veel verschil in cultuur gezien/opgemerkt in vergelijking met die in Nederland! Als eerste heb ik (helaas) ervaren dat kinderen onderaan in de ranglijst staan in de community. Je ziet veel kinderen op straat en vraagt jezelf af waarom zij niet dagelijks op school zitten. Er is vaak geen geld en plaats voor kinderen om naar school te kunnen gaan, wat leidt tot een laag opleidingsniveau. Kinderen, maar ook volwassenen hangen dagenlang op straat en 80% van de inwoners van Missionvalle is werkeloos.

Ouders kijken bijvoorbeeld niet om naar huilende kinderen, en dat maakt dat kinderen vaak geen kick geven wanneer zij pijn hebben; ze worden vaak toch niet getroost.
Ik was erbij dat een jongen met vriendjes aan het ‘buitenspelen’ was, maar dit uit de hand liep doordat zijn vriendjes hem begonnen te schoppen in zijn maag en op zijn hoofd. Vervolgens lag hij huilend op de grond en zijn vriendjes stonden om hem heen te lachen. Mijn gevoel zei dat ik er heen moest en ik merkte aan mijzelf dat ik ontzettend boos werd (dit alleen niet uitte) en ben naar de jongen toegelopen. Ik heb zijn vrienden weggestuurd en de jongen getroost en gevraagd of/ waar hij pijn had. De jongen kwam erg verlegen over, en ik merkte aan hem dat hij niet gewend is om getroost te worden. Na een paar minuten stopte hij met huilen, en wilde weer verder spelen met zijn vrienden. Vervolgens zie ik diezelfde jongen een ander jongetje beginnen te schoppen! Ik kon mijn ogen niet geloven!!!! Nu besefte ik dat ik Zuid-Afrika was, waar een totaal andere cultuur heerst en ik hier niets aan zou kunnen veranderen ook al zou ik dat dolgraag willen!

Ik ben het niet gewend om een huilend kind alleen te laten, en zoveel geweld te zien bij ‘spelende’ kinderen. De manier waarop de lokale bevolking met een dergelijke situatie omgaat, is voor mij ondenkbaar: kijken naar kinderen die spelen met zoveel geweld, en vooral het niets ertegen doen. In dat opzicht ken ik mijzelf goed genoeg om te weten dat ik me niet aan zou kunnen passen aan deze cultuur..

Het is onbeschrijfelijk indrukwekkend om zo close te zijn met de meest arme mensen ter wereld..
In je hoofd blijf je maar nadenken over de dingen die je hoort en ziet, dingen die je absoluut anders zou willen zien en hoe je die zou kunnen veranderen. Ondertussen weet je dat niets kunt veranderen, hoewel je WEET hoe het allemaal beter kan..

Tot nu toe vind ik het een super mooie ervaring en een groot avontuur wat ik ben aangegaan! Het is zo tof dat we met een groep van zes vrienden dit avontuur zijn aangegaan; je komt erachter dat je elkaar écht nodig hebt. Je kunt elkaar steunen, over ervaringen praten en zeggen dat je de situatie van een ander ‘kunt voorstellen’, en niet alleen kunt ‘begrijpen’…

En ondanks alle armoede, trieste en onmenselijke verhalen ben je omgeven door aardige en zeer gastvrije , warme mensen in de community. Ik kan ook erg genieten van het feit dat mensen zoveel kracht en vrede uit hun geloof kunnen halen. Iedere dag weer…

Met de groep doen we erg toffe dingen ! We zijn als VIP’s naar een rugbywedstrijd gegaan (waar we in naast een vak zaten waarin er een steekpartij gaande was -_- ), hebben regelmatig surfles, Xhosa (één van de Afrikaanse talen) les en zijn een weekend weggeweest naar Plettenberg bay! We sliepen in een super mooi appartement, hebben lekker gebraaid (waarna 5 van de 7 mensen voedselvergiftiging hebben opgelopen.. ) en weerwolven gespeeld in onze jaccuzi in de tuin! Verder zijn we lid geworden bij een moderne sportschool, het is heerlijk om weer te kunnen sporten!
Het enige nadeel: we moeten 5 minuten in de auto rijden voordat we op het strand liggen, in het warme weer ;)

Ik houd het nog wel even vol hoor, hier in het verre Zuid-Afrika! ;)

Enkosi!! xxx